تکنیک و فن بافت فرشهای سه بعدی و برجسته

قسمت سوم (آشنایی با انواع قیچی)

یاشار ملفوظی

در قسمت قبل به کف تراشی فرشهای دستباف اشاره کردیم

حال سعی خواهم کرد در مورد قیچی هایی که در این روش مورد استفاده قرار میگیرند اشاره کوتاهی داشته باشم

بطوری که اشاره شد قیچی جز اصلی برجسته کاری بوده و انواع مختلفی دارد

که از دو قسمت یا جز تشکیل شده

که توسط پیچی در وسط به هم متصل شده و با ایجاد حالت اهرمی در بریدن مورد استفاده قرار میگیرد

در کف تراشی فرشها بسته به رج بافت و ضخامت مورد نیاز از قیچی های مخصوص به آن رج بافت استفاده میشود

بطوری که اگر بغیر از آن باشد باعث به وجود آمدن ایراداتی غیر قابل جبران یا دوباره کاری خواهد شد

جنس این نوع قیچی ها از جنس s p kبوده

بطوری که درصد کربن موجود در این فلز زیاد بوده و حالا خشکه دارد

این در حالی است که این نوع قیچی ها در صورت افتادن یا برخورد با زمین می شکنند

تیزی  و برا بودن این قیچی ها بسیار زیاد بوده و نیاز به تیز کاری کمی دارند

از این رو استفاده از این فلز در این مورد قابل قبول و مهم میباشد

این قیچی ها بصورت کاملا دست ساز درست شده  ومتناسب با دست استاد کار تهیه و تولید میشوند که در حین کار باعث خستگی و ایجاد تاول در انگشتان نشود

در دسته این قیچی ها از پلاستیک نرم برای راحتی در دست گرفتن استفاده میشود

بیشتر قیچی های کف تراشی بصورت ضخیم تر نسبت به سایر قیچی ها تولید میشوند و لبه پایین این قیچی ها

که با فرش در تماس هست ضخامت باقی مانده را تعیین خواهد کرد

این انتخاب در فرش که از چه نوع قیچی و چه ضخامتی استفاده بشود به تخصص و تجربه استاد کار بسته هست که باز شرایطی از جمله رج بافت و خامه مورد استفاده و ابریشم موجود در آن فرش تاثیر گذار خواهد بود

در این نوع قیچی ها بطوری که در عکس مشهود است بطور صاف و بدون خمیدگی هستند تا سطحی صاف و یک دست را در پرداخت کف ایجاد کنند

چون از این قیچی ها بسیار زیاد استفاده میشود و تعداد باز و بسته شدن آنها بسیار زیاد است در اثر اصطکاکی که در لبه های تویی ایجاد میشود باعث خوردگی و کند شدن آنها میشود

که هر از گاهی باید هر دو لبه بطور مساوی تیز کاری شود

اگر عملیات تیزکاری مساوی و برابر نباشد در  حین کار کف زنی یک لبه از قیچی بیشتر از لبه دیگر آن بریده و احتمال خسارت به فرش بسیار زیاد است

این از نکاتی بوده و هست که بسیار حساس بوده و بنده هم  در کارها بسیار بر آن دقت دارم

در این عکس انواع قیچی های مورداستفاده در کف تراشی دیده میشود

که در ردیف پایین سمت راست قیچی های متداول و عادی در پرداخت رویی روی فرش هست

نحوه گرفتن قیچی در دست باید بصورتی باشد که انگشت سبابه در زیر پیچ قرار گیرد

زیرا با این حالت قرار گیری فشاری که روی قیچی برای برداشتن پرزها ایجاد میشود میزان حجم باقی مانده پرزها رقم خواهد زد

پس بسیار مهم است که در طول کار فشاری که برای پرداخت فرش از اول ایجاد کرده ایم تا آخر کار اعمال شود که در کار پستی و بلندی ایجاد نشود

که از ایرادات اصلی برجسته کاری همین مورد تنظیم حجم باقی مانده در تمام نقاط فرش است